Het belang van bewegen
Fit de operatie in
Het belang van bewegen wordt benadrukt door het prehabiliatie programma VLAM-fit dat wordt aangeboden door Zuyderland. Stan Banzleben en Iris Wolvekamp zijn fysiotherapeuten, verbonden aan dit programma. Stan en Iris vullen elkaar mooi aan in dit interview..
Werken aan conditie
‘Chemotherapie en bestraling vergen veel van de patiënt. Tijdens dit traject proberen we de conditie zo optimaal mogelijk te houden. Dat doen we door het geven van informatie, beweegadviezen en een op maat gemaakt oefenprogramma voor thuis.
De verpleegkundig specialist maakt de eerste afspraak voor de patiënt (als die geschikt is voor het prehabiliatie programma). Voordat de chemotherapie en bestraling start, hebben wij een intakegesprek en wordt een baseline meting gedaan. Dit houdt in dat we de patiënt maximaal laten inspannen met bepaalde testen zoals de fietstest, zodat een juiste trainingsintensiteit bepaald kan worden.’
Stan laat een ademhalingstrainer zien waarmee de patiënt ademhalingsoefeningen kan doen die na de operatie belangrijk zijn voor het kunnen ophoesten van slijm. Vanwege de pijn na de operatie durven patiënten vaak niet goed op te hoesten of diep in te ademen.
Wekelijks contact met de patiënt
‘Tijdens de vijf weken chemotherapie en bestraling hebben we elke week contact met de patiënt. Ook als ze vermoeid zijn, of ziek zijn van de chemo, proberen we de patiënt dagelijks oefeningen te laten doen. Vermoeidheid is het grootste probleem. Als je niet blijft bewegen, neemt de spierkracht af en ook de conditie vermindert. Indien noodzakelijk worden de oefeningen aangepast, zodat de patiënt op zijn niveau kan blijven oefenen. Dit contact is telefonisch omdat reizen te belastend is tijdens dit zware traject.
De fysiotherapeuten hebben wekelijks contact met de patiënt en zijn naast een luisterend oor, vaak een vraagbaak in deze moeilijke periode. Door de korte lijntjes binnen het betrokken team zijn de vragen snel beantwoord.’
Na de chemotherapie en bestraling is er een rustperiode van 6 tot 8 weken. ‘Ook in deze periode laten we de patiënt thuis oefenen met begeleiding op afstand,’ vertelt Iris. ‘Deze fase staat in het teken van herstel van het lichaam. Oefeningen worden verzwaard zodat de patiënt in optimale conditie komt voor de operatie.'
Wekelijks contact met de patiënt
De patiënt blijft gedurende het hele traject (ongeveer zes maanden) bij dezelfde fysiotherapeut onder behandeling. Dit schept een band met de patiënt die blij is met een vertrouwd gezicht terwijl hij op de IC ligt met allemaal lijnen en slangetjes.
‘De ochtend na de operatie ga ik naar de IC en gaan we direct 100 meter lopen. Best lastig door alle lijnen,‘ lacht Stan. ‘De avond daarvoor heeft de patiënt al op de bedrand gezeten. We herhalen de ademhalingstechnieken en dan met name het ophoesten van slijm. Erg belangrijk omdat hiermee een longontsteking kan worden voorkomen.’'
Ademhalingscheck
Tijdens de eerste dagen komt de fysiotherapeut op de afdeling voor de ademhalingscheck, ook in de weekenden. Als de patiënt naar huis kan, krijgt hij een oefenprogramma mee en blijft het wekelijkse telefonisch contact. Er wordt steeds gezocht naar balans tussen belasting en belastbaarheid. Zes tot acht weken na de operatie wordt dit traject afgesloten.
