Safety II
Wil je ook leren van wat er goed gaat? Of wacht je liever tot er iets fout gaat?
Anouk Wouters: beleidsmedewerker Kwaliteit & Veiligheid, voormalig OK-assistent (rechts op de foto)
Wat was ik vroeger als kind, na zelf geopereerd te zijn geweest, gefascineerd door operaties (en nu nog). Als er iets over opereren op TV was, keek ik daar graag naar!
Daarom vervolgde ik, na het behalen van mijn diploma Verpleegkundige niveau 4, mijn weg naar de operatiekamers. Met veel plezier werkte ik zo’n 15 jaar op de operatiekamers van Zuyderland.
Jammer genoeg merkte ik de laatste jaren dat mijn lichaam het steeds zwaarder vond om het werk op de operatiekamer uit te voeren. Gelukkig kreeg ik toen de kans om bij de afdeling kwaliteit en veiligheid te starten waar ik onder andere betrokken ben bij Safety II.
Ik was hier gelijk enthousiast over! De kern van Safety II is namelijk dat er veel te leren is van hoe je elke dag ‘gewoon’ je werk doet, in plaats van de fouten die je maakt. Je gaat ervan uit dat je je in de zorg elke dag moet aanpassen aan hoe het die dag loopt. Dat het niet altijd haalbaar is om te werken zoals we van tevoren hebben bedacht, of zoals het in het protocol staat.
Als lid van de Vimcommissie op de OK was ik gewend dat er altijd gekeken werd naar missers en wat er precies fout ging, om daar verbeteracties op uit te zetten: het 'oude' denken. Ook werd er vooral gelet op het werken volgens protocol.
Olifantenpaadjes
Toen ik een van de eerste keren meeging met introducties van Safety II op afdelingen vroeg mijn oud-leidinggevende Bianca mij welke route ik zelf zou nemen bij het plaatje hiernaast: het officiële fietspad, of het smalle zandpaadje, zoals de linker fietser.
Ik antwoordde dat ik met de informatie van nu, het ‘nieuwe’ denken, misschien sneller het olifantenpaadje zou nemen. Als zorgmedewerkers weten we namelijk zelf heel goed wanneer we, veilig (!) het olifantenpaadje kunnen nemen en soms door omstandigheden van de dag het olifantenpaadje zelfs moeten nemen!
Voorheen zou ik steevast antwoorden dat ik te allen tijde het fietspad zou nemen en dus het protocol zou proberen na te leven zoals we zijn opgeleid. Met behulp van Safety II leer ik dat je ook best andere paadjes mag bewandelen als dit goed doordacht is en daardoor de patiëntveiligheid ten goede komt!
Nieuwe kijk op patiëntveiligheid
De gezondheidszorg heeft een nieuwe kijk op patiëntveiligheid nodig. Daarbij is het allerdaagse werk van zorgprofessionals het beginpunt van denken, en niet langer wat ‘fout’ gaat. En de mens de oplossing en niet langer het probleem. Deze animatie laat zien het verschil zien.
(bron: LUMC)
Mijn missie
We leren verbeteren op basis van de alledaagse praktijk, waarin het veelal goed gaat. Hoe fijn is het als we juist van dat grote deel van ons werk kunnen leren in plaats van alleen maar van de missers? Je krijgt als mens meer energie om te leren van positieve punten dan van altijd maar te kijken naar het ‘negatieve’. Mijn missie is daarom om binnen Zuyderland Safety II goed op de kaart te krijgen. Omdat ik het zelf ook graag op deze manier zou doen als ik nog op de OK stond.
Voorbeeld Bij het team Research verpleegkundigen Neurologie ligt op de afdeling een schriftje waarin collega’s noteren als ze elkaar iets goeds zien doen in hun werk. In het teamoverleg worden deze punten met elkaar gedeeld en wordt besproken waarom dit nu zo goed ging, zodat het hele team ervan kan leren: wat deed die collega precies en hoe pakte dat uit bij bijvoorbeeld de patiënt of in het werkproces?