Onderzoek naar samen beslissen in de praktijk
Asiong Jie, internist-hematoloog, wil ‘Samen Beslissen’ middels onderzoek naar een nog hoger niveau tillen. Het is al reeds basiszorg bij Zuyderland en een grote groep zorgprofessionals binnen dit grote zorgconcern doorloopt komende maanden ook een training om ‘het goede gesprek’ nog verder te integreren binnen de dagelijkse zorg van het ziekenhuis. Praktijkonderzoek, dat Zuyderland uitvoert samen met de (universitaire) ziekenhuizen in Leiden, Maastricht en Groningen, moeten nu naast de behandelopties en gezondheidsituatie, ook de voorkeuren en doelen van de patiënt een prominente rol geven in een passend behandelplan.
Van theorie naar praktijk
Er is al veel onderzoek gedaan, maar dat is best theoretisch en bovendien academisch van aard,’ volgens de internist. ‘Vaak ontbreekt de koppeling met de praktijk. We willen zorg op maat leveren, rekening houden met wensen. En daarmee een passend behandelplan opstellen. Om dat handen en voeten te geven, moet er gekeken worden naar wat er op patiëntenniveau speelt. Wat zijn de behandelopties, de gezondheidsstatus van de patiënt en vooral: wat zijn de doelen en voorkeuren? Met dat laatste werd voorheen te weinig gedaan. Bijvoorbeeld: wil een patiënt de ingrijpende chemotherapie behandeling, die een arts voorstelt, zelf wel? Er is niet één oplossing per ziektebeeld.’
Samenwerking zorgverleners
‘In tegenstelling tot andere onderzoeken naar Samen Beslissen, werken wij in dit onderzoek nauw samen met de zorgverleners en kijken we hoe, rekening houdend met hun praktijkvoering, het beste het proces van Samen Beslissen ingevoerd kan worden. Dit vergroot de kans dat dit straks op een duurzame manier wordt toegepast in de dagelijkse zorgpraktijk.'
Preventie
Asiong Jie benadrukt de essentiële rol van patiënten bij het onderzoek, dat in oktober voor het eerst is uitgeprobeerd. ‘Zij kijken nadrukkelijk mee in de ontwikkeling van een tool en geven feedback. Ik zie hen echt als deel van het onderzoeksteam.’ Ook de Hematologie-vereniging is betrokken.
Het onderzoek moet tevens uitwijzen wanneer en op welk moment de tool het beste kan worden ingezet. Is dat juist vlak voor behandeling, of juist al eerder?’, denkt Asiong hardop. ‘Naast de nazorg die we bieden, willen we hoe dan ook naar een stukje 'pro zorg'. Een soort preventie dus.’
Drie niveau's
Om Samen Beslissen naar een hoger niveau te tillen, moeten we eigenlijk op drie niveaus verbeteringen doorvoeren, legt Asiong Jie uit. ‘Het eerste niveau is onze regering: zij moeten het landelijk goed ondersteunen. Patiënten moeten Samen Beslissen op verschillende plekken tegenkomen. Ook het ziekenhuis speelt een belangrijke rol: hang de 3 goede vragen’ overal op, bij wijze van spreken. Laatst kwam er een patiënt bij me en die stelde letterlijk de drie goede vragen. Dat is een goed teken!’
Partnerschap
Het derde niveau wordt gevormd door de artsenkamer en het behandelteam. Het faciliteren en trainen van zorgverleners (artsen) blijft namelijk van essentieel belang. ‘We komen uit een wereld waarin de dokter bepaalde. We gaan nu naar partnerschap. Maar die artsen - maar ook andere behandelaars zoals bijvoorbeeld verpleegkundig specialisten - moeten wel genoeg tijd krijgen om naast de diagnose of een behandelplan, over de voorkeuren van de patiënt te praten.’
Online vragenlijsten
Zuyderland ontwikkelt nu een tool om de voorkeuren van patiënten nòg beter in beeld te brengen. Om de tool te optimaliseren, krijgen patiënten elektronisch een aantal vragen toegestuurd, via de zogenaamde Patient Reported Outcome Measures (PROMs) vragenlijsten. ‘Daarmee worden de behoeften van patiënten ook nu al gepeild voorafgaand en na een behandeling,’ legt Asiong Jie uit. ‘Voor het onderzoek worden patiënten dus niet lastig gevallen met nòg meer systemen.’
