Deze patiënt durfde het leven los te laten
Dokters, verpleegkundigen…. alle zorgprofessionals hebben patiënten die ze nooit vergeten. Zo ook Nicolette Ernst, cardioloog in Zuyderland Medisch Centrum.
“Ik kende deze patiënt al jarenlang van zijn controlebezoeken op de poli Cardiologie. Een krachtige, energieke man in de bloei van zijn leven. Ondernemend en joviaal, een boom van een kerel. Als gevolg van een hartklepafwijking had hij al geruime tijd hartklachten, maar dat belemmerde hem niet in zijn doen en laten. Hij leefde zijn leven zoals hij dat wilde.”
Afscheid
Tijdens een dienst op de CCU zag ik ‘m terug. Ik schrok van zijn aanblik. Van de man die ik kende, was weinig meer over. Hij was opgenomen met hartfalen en ging snel achteruit. Toen eerst zijn lever en daarna zijn nieren en andere organen het begaven, was het duidelijk; deze man ging sterven. Hij begreep dat het einde van zijn leven in zicht was. Ondanks zijn zwakte was hij in staat de regie naar zich toe te trekken. Hij riep zijn gezin aan het bed en nam afscheid. Hij drukte hen op het hart, vooral niet lang te treuren, maar door te leven zoals hij dat ook graag gewild zou hebben. “Ik voel dat het klaar is”, zei hij. “Onthoud mij zoals ik was.” Hij durfde het leven los te laten. De dood was misschien nog niet welkom, maar werd toch binnengelaten.
Besef
Als medisch specialist/cardioloog heb ik natuurlijk vaak te maken met mensen die dood gaan. Makkelijk is dat nooit. Toch maakte dit meer indruk op me dan gebruikelijk. Omdat ik de man vrij goed kende en het verschil tussen mijn oude beeld en deze doodzieke man immens groot was. Maar vooral, omdat het me iets belangrijks deed beseffen. Als medisch specialisten doen wij er alles aan om mensen beter te maken. Niets is ons te veel. De ene meting volgt op de andere en als de ene behandeling niet werkt, hebben we meestal nog wel wat anders achter de hand. Wat deze man mij heeft geleerd, is dat de patiënt daar niet altijd op zit te wachten. Zeker niet in deze laatste fase van het leven. Deze man wilde graag gezien worden; als mens en niet als een optelsom van bloeddrukmetingen en labwaarden.
Samen
Ik ben me er sindsdien veel meer van bewust, dat ik beter moet kijken naar wat de patiënt echt wil. Deze patiënt vond ondanks zijn ernstige ziekte nog de kracht om zelf de teugels in handen te nemen, maar veel patiënten hebben die kracht niet meer. Daar ligt een belangrijke rol voor de medisch specialist. Zelf probeer ik in elk geval proactief te zijn; gerichter vragen te stellen en in het gesprek openingen te bieden waardoor de patiënt de ruimte voelt zijn laatste wensen uit te spreken. Gelukkig raakt samen beslissen steeds meer ingeburgerd en dat is goed. Bij deze patiënt zijn we gestopt met metingen, onderzoeken en behandelingen zodat hij waardig en harmonieus afscheid van het leven en van zijn gezin kon nemen. Een paar dagen later is hij rustig ingeslapen.”