50-jarig jubileum
1973-2023
M. Wierts-Lassouw, RN, Msc, m.m.v. Jan van Mulken
Een 50-jarig jubileum is heel bijzonder. Voor onze reünie is dat de tijdsperiode van 1973-2023. Daarin hebben veel veranderingen plaatsgevonden In de maatschappij maar ook in de gezondheidszorg. Mijn ervaringen liggen vooral op het gebied van de ziekenhuiszorg en de thuiszorg. Als je 50 jaar geleden verpleegkundige wilde worden, kwam je heel andere regels en (ongeschreven) wetten tegen dan tegenwoordig.
Ik wilde het beroep verpleegster leren. Ik stuurde een sollicitatiebrief naar het ziekenhuis in Sittard “De Goddelijke Voorzienigheid “genaamd. De religieuze zusters, soeurs genaamd, die het ziekenhuis gesticht hadden behoorden tot de congregatie van “De Goddelijke Voorzienigheid”. Twee tantes van mij waren er werkzaam als verpleegster. Ik vond hun verhalen altijd boeiend. Zij inspireerden mij om verpleegster te worden. Mijn keuze werd nog versterkt toen mijn opa in het ziekenhuis opgenomen werd en ik de verpleegsters daadwerkelijk aan het werk zag.
Ik schreef een sollicitatiebrief naar het ziekenhuis “De Goddelijke Voorzienigheid” en werd uitgenodigd voor een gesprek met het hoofd verplegingsdienst. Het hoofd verplegingsdienst, eveneens een religieuze zuster, vertelde mij dat lekenzusters die in het ziekenhuis wilden werken keurige meisjes moesten zijn van katholieke afkomst die vanuit hun roeping patiënten verzorgen. Daarbij is het belangrijk te luisteren naar de dokters, want de dokters kunnen hun werk pas goed doen als er zusters zijn die liefdevolle verzorging geven aan de patiënten. Met deze wijze boodschap in gedachten ging ik naar huis.
1973
2023
Aan de slag als verpleeghulp
De regel was dat een leerling-verpleegster 17 jaar en 7 maanden oud moest zijn om aan de opleiding te mogen beginnen. Aangezien ik op dat moment nog een paar maanden te jong was, werd ik wel alvast aangenomen als verpleeghulp op de afdeling Interne Geneeskunde. Verpleeghulp zijn betekende bijvoorbeeld vooral poetswerk doen, meehelpen in de afdelingskeuken, vervoer verzorgen van patiënten naar de kapel voor het bijwonen van H. Mis e.d.
Vervolgens kreeg ik nog een uitnodiging voor een gesprek met het hoofd Personeelszaken waarna ik een arbeidscontract kreeg totdat ik kon beginnen met de opleiding tot ziekenverpleging-A die drie en een half jaar duurde. De opleiding werd in-service opleiding genoemd.
De in-service opleiding
De opleiding begon met de pre-klinische periode. Deze periode duurde drie maanden en bestond hoofdzakelijk uit theorie en weinig praktijk. Daarna ging ik stagelopen op een van de afdelingen en had ik een dag per week les. Tijdens de stages maakte ik kennis met diverse medische specialismen, anders gezegd, met de verpleging van de patiënten op de diverse afdelingen. Theorielessen werden hoofdzakelijk gegeven door de artsen van de betreffende afdelingen met hun specialisme.
Elk half jaar werd ik over geplaatst naar een andere afdeling zodat ik in drie en een half jaar tijd alle afdelingen doorlopen had en ik een all-round opgeleide verpleegster voor het ziekenhuis “De Goddelijke Voorzienigheid” was.
Kennis & ervaring
Door in de praktijk te werken deed ik veel kennis en ervaring op. Ik was ook werknemer van het ziekenhuis en kreeg een bescheiden salaris. Het ziekenhuis was een oud gebouw dicht bij het centrum van de stad, dat gedeeltelijk gerenoveerd was. Patiënten lagen met twee, drie soms zes personen op een kamer. In het begin van mijn opleiding waren er ook nog grote ziekenzalen in het gebouw aanwezig met meer dan 20 patiënten op een zaal. Toiletten en badkamers waren op iedere afdeling aanwezig en bestemd voor meerdere patiënten. Ik leerde dan ook heel nauwkeurig hoe ik hygiënisch moest werken en hoe ik moest zorgen voor de privacy van iedere patiënt. Dit zijn nog steeds twee heel belangrijke items van het verpleegkundig beroep.
Ik kreeg op de afdeling begeleiding van een gediplomeerde verpleger/verpleegster bij alle verpleegkundige vaardigheden die ik leerde uitvoeren. Als ik een vaardigheid goed uitvoerde werd deze vaardigheid afgetekend, zoals dat toen genoemd werd, door mijn begeleider/ster middels een handtekening in mijn vaardighedenboekje. Dat boekje omvatte de vaardigheden van alle leerjaren. Tevens moest ik ieder leerjaar afsluiten met een mondelinge en een schriftelijke toets. Aan het einde van de opleiding deed ik mijn eindexamen en slaagde met goede punten voor het diploma ziekenverpleging-A. Naast de opleiding tot ziekenverpleging-A bestond er ook een opleiding tot ziekenverpleging-B, psychiatrische zorg, en de opleiding tot verpleegkundige in de gehandicaptenzorg, Z-opleiding genoemd. Enkele van mijn klasgenoten kozen ervoor na diplomering tot ziekenverpleging-A ook nog de B-opleiding of de Z-opleiding te gaan volgen.
Van leerling naar student
Enkele jaren later, toen ik gediplomeerd was, mocht ik leerling- verplegers/verpleegsters begeleiden tijdens hun stage op de afdeling. Het in-service onderwijs werd afgeschaft en er kwamen nieuwe opleidingen voor in de plaats nl. De MBO-V en de HBO-V. De term “leerling” werd niet meer gebruikt maar daarvoor in de plaats werden de leerlingen voortaan “student “genoemd. Tevens veranderde de benaming van het beroep verpleegster/ verpleger naar verpleegkundige. De student verpleegkundigen werden opgeleid tot verpleegkundige op MBO of HBO niveau. Dat was wel even wennen als praktijkbegeleider. Ik ging mij verdiepen in de nieuwe opleidingen om als praktijkbegeleider mijn werk goed te kunnen uitvoeren. De nieuwe opleidingen waren veel meer all-round dan de in-service opleiding die ik gevolgd had. Ook veel professioneler. Er werd niet meer uit gegaan van een roeping. De studenten leerden een professioneel beroep nl. Verpleegkundige. Anders gezegd: de kunde van het verplegen met een eigen deskundigheidsgebied. Ik vond dat zij daardoor sterker stonden in hun samenwerking met andere disciplines in de gezondheidszorg. Dat vond ik ook een groot pluspunt naar de patiëntenzorg toe. Ik raakte na verloop van tijd gemotiveerd om weer een opleiding te gaan volgen waardoor ik mijn werkzaamheden op verpleegkundig gebied kon verdiepen