Veilig mobiliseren
Linda Theunissen Ik werk nu zeven jaar op de poli geriatrie als gespecialiseerd verpleegkundige geriatrie. Een van mijn neventaken is het analyseren van de PIM m.b.t. de valincidenten. Hiermee werd ik ook automatisch lid van het “Valteam”. Dit team bestaat uit verschillende disciplines: verplegingswetenschapper, VS/PA, fysiotherapeuten, ergotherapeuten en afdelingsverpleegkundigen.
De subcommissie Veilig mobiliseren bestaat al jaren. Eerlijk gezegd: toen ik als afdelingsverpleegkundige werkte, was ik niet op de hoogte van het bestaan van het toen zo genaamde “Valteam”. Dus fijn dat we nu een podium krijgen om wat bekendheid te geven aan onze subcommissie en het belang van veilig mobiliseren te benoemen.
Momenteel heeft de subcommissie naar aanleiding van fatale valincidenten in 2022 en het daaruit volgende bezoek van de inspectie een flinke uitbreiding gekregen met begeleiding van het management en een collega van kwaliteit & veiligheid. De doelstelling van de subcommissie is verantwoordelijkheid nemen voor het initiëren, evalueren en borgen van het beleid rondom veilig mobiliseren en preventie van valincidenten of de ernst hiervan.
Waarom is (veilig) mobiliseren zo belangrijk?
Veilig mobiliseren is de basis van goede zorg voor onze patiënten. Als men niet mobiliseert, worden de spieren in het lichaam iedere dag slapper waardoor herstel langer duurt. Dit gaat ten koste van de patiënt, die meer risico heeft op complicaties en achteruitgang in kwaliteit van leven ervaart. Ook het ziekenhuis heeft hier nadelige effecten van: langere ligduur en hogere kosten.
Veilig mobiliseren begint al bij de klinische blik van de verpleegkundige en de anamnese waar een valrisico wordt bepaald. Daarom is het van belang om een uitgebreide anamnese binnen 24 uur na opname te hebben afgenomen. Als daarna het verpleegplan wordt aangemaakt en er is een verhoogd valrisico, wordt dit automatisch meegenomen in het verpleegplan. Dan kunnen er ook acties uitgezet worden, zoals het inschakelen van (geriatrie) fysiotherapeut en het informeren van de zaalarts die een valanalyse moet uitvoeren en daarbij een behandelplan kan opstellen (zie recent vernieuwde protocol Valpreventie/Veilig mobiliseren). Maar denk ook aan het eventueel inschakelen van de diëtisten. Zij kunnen een eiwit verrijkt dieet voorstellen dat helpt bij de spieropbouw.
Wat kun je als verpleegkundige doen voor een veilige mobilisatie?
• Neem zo snel mogelijk de verpleegkundige anamnese af
• Start zo vroeg mogelijk met preventieve interventies; denk aan goed veilig schoeisel en loophulpmiddel bij de hand, opgeruimde kamers, geen kabels over de grond, zorg voor een veilige toiletgang (er vallen echt veel patiënten op weg naar of van de badkamer). Zorg voor goede verlichting, bril en gehoorapparaat.
• Meld verhoogd valrisico bij hoofdbehandelaar
• Bij verhoogd valrisico mag je als verpleegkundige ook al de fysiotherapie in consult vragen.
• Wees alert op bijwerkingen van medicatie (sufheid, stijfheid, verwardheid of duizeligheid)
• Zorg voor een duidelijke rapportage in het EPD.
"Bespreek het verhoogd valrisico met de patiënt en diens naasten. De patiënt moet om hulp vragen en familie kan ondersteuning bieden."
Wat als er toch een patiënt valt?
De vergrijzing in Limburg is nog niet op zijn hoogtepunt, dit wordt ongeveer in 2035 verwacht. Dat betekent dat er steeds meer (kwetsbare) ouderen met een verhoogd valrisico in de ziekenhuizen worden opgenomen. Feit is ook dat 30% van de opgenomen patiënten die gevallen zijn, nog een keer valt tijdens de opname.
Niet alle valincidenten zijn te voorkomen. Een ongelukje is zo gebeurd. Maar vul dan een PIM in en bespreek elk valincident in je team om zo toch te proberen de valincidenten te voorkomen.
Tot slot wil ik van deze gelegenheid gebruik maken om onze oud-voorzitter Herbert Habets te bedanken voor zijn jarenlange zeer betrokken inzet in onze subcommissie en zijn zorg voor de kwetsbare oudere patiënt in ons ziekenhuis. Namens alle leden van de subcommissie wensen wij hem een mooi pensioen toe.