Nazorgpoli Intensive Care
Nazorgteam Heerlen
'In 2015 zijn wij begonnen met het opstarten van de Nazorgpoli (NZP). Meta van der Woude en Guus Janssen, beiden intensivisten op de Intensive-Care (IC) afdeling waren de initiatiefnemers en samen met vier IC-verpleegkundigen en een fysiotherapeut hebben wij deze NZP-vorm gegeven. Inmiddels werken wij zowel op locatie Heerlen als op locatie Sittard met negen verpleegkundigen, vier intensivisten en twee fysiotherapeuten voor de NZP.'
Nazorgteam Sittard-Geleen
Waarom was er behoefte aan een Nazorgpoli?
Jaarlijks worden er ongeveer 80.000 mensen opgenomen op een IC-afdeling. Daarvan herstellen de meeste mensen gelukkig goed en hebben geen resterende klachten. Er zijn echter ook mensen die kort- of langdurende klachten kunnen hebben van zowel fysieke als ook mentale aard. Deze klachten zijn lange tijd niet gerelateerd aan de IC-opname, waardoor mensen toch problemen hadden thuis of bij bijvoorbeeld terugkeer in het arbeidsproces. Denk aan moeheid, conditionele terugval, concentratie of geheugenstoornissen. Afhankelijk van het doorgemaakte ziekteverloop en de behandeling met uiteindelijk verminderde kwaliteit van leven als gevolg. Sinds 2012 is dan ook het Post Intensive Care Syndroom, oftewel PICS, als officieel ziektebeeld erkend. Het is belangrijk voor deze patiëntencategorie om de klachten te herkennen en te begrijpen.
Het doel van de NZP is dan ook het in kaart brengen van de fysieke en mentale klachten van een deel van onze patiënten en de kwaliteit van hun leven en hun naasten te verbeteren. Dit doen wij door patiënten te screenen als zij de IC verlaten, hen 3 maanden later terugzien op de NPZ waar wij ze dan nogmaals screenen en de twee meetmomenten met elkaar kunnen vergelijken. Wij sturen dan onze bevindingen en aanbevelingen naar de huisarts.
Jose
'Wat mij persoonlijk raakt, is dat patiënten doordat zij zo ziek zijn de controle verliezen over hun eigen leven. Zij zijn gesedeerd, dus moeten er voor hen door familie of artsen beslissingen genomen worden. Achteraf horen wij, dat zij het ervaren alsof hun eigen lichaam hen in de steek heeft gelaten. Conditioneel leveren zij vaak in en ook moeheid is een groot probleem. Het is een enorm ingrijpende gebeurtenis voor zowel de patiënt als ook de familie. Wat ik belangrijk vind, is dat wij als onderdeel van de NZP, de mensen de tijd en ruimte geven om hun verhaal kwijt te kunnen. Daar hebben zij echt behoefte aan. Gewoon luisteren naar de mensen in deze vaak gejaagde wereld, waarin tijd een schaars goed is geworden.'
Ilse
'De NPZ biedt ons waardevolle inzichten in hoe patiënten hun verblijf op de IC hebben ervaren. Ik ben vaak onder de indruk van hun verhalen, bijvoorbeeld bij het doormaken van een delirium. Het is bijzonder om te zien hoe deze patiënten in de tussentijd zijn hersteld. Het is een bevestiging dat onze omgang met patiënten het gewenste resultaat heeft opgeleverd. Ik haal "voor mezelf" veel voldoening uit de NPZ.'
Heidi
'Door het contact met de patiënt en de familie, kom je erachter hoe deze het hele proces doorstaan en beleefd hebben. Wanneer er nog fysieke, mentale klachten zijn, vind ik het waardevol hun steun, begeleiding en eventueel advies aan te bieden om het leven te vergemakkelijken. De nazorgpoli is voor mij persoonlijk, een verrijking naast het werk op de IC'
Annelieke
'Het leveren van nazorg is als het puntje op de i. Je wilt niet alleen goede zorg geven aan de patiënt en naasten op de IC, je wilt ook dat de zorg nog even doorgaat en hen helpen een weg te vinden in het verwerken van de IC opname, de puzzelstukjes op hun plaats leggen en het zoeken naar oplossingen bij problemen.'
De familie
Ook de familie kan last hebben van PICS, dat noemen wij PICS-Familie oftewel PICS-F. Vaak is een ernstig zieke IC-patiënt gesedeerd voor korte of langere duur. Hij of zij is zich van niets bewust, terwijl de familie door een periode van angst, zorgen en vaak onzekerheid gaat. Dit kan een diepe impact achterlaten op de familie. Als de patiënt uiteindelijk wakker mag worden, begint voor hem of haar pas de confrontatie met zijn ziek zijn, terwijl de familie er al langer mee bezig is. Dus er is ook plek en aandacht voor de familie bij de Nazorgpoli. Zij worden ook meegenomen in de screening.
Wat doen wij eigenlijk? Wij kijken welke patiënten we kunnen ondersteunen door hen voor de NZP te includeren. Wij hebben twee screen- of meetmomenten. Een keer na ontslag van de patiënt van de IC naar, meestal de verpleegafdeling. Vervolgens komen zij drie maanden later vanuit thuis terug naar de NZP. Wij hebben dan twee momenten, waarbij wij gekeken hebben naar de fysieke en mentale gesteldheid en wij sturen dan onze aanbevelingen door naar de betreffende huisarts.
Daarnaast doen wij telefonische consulten, bijvoorbeeld bij voormalige IC-patiënten die niet zo mobiel zijn of die niet in aanmerking komen voor de poli maar voor wie we dan toch iets kunnen betekenen.
Wat doen wij op de poli
Wij doen condoleancegesprekken, waarbij wij familie na verloop van tijd bellen hoe het met hen gaat.
Elk jaar houden wij een voorlichtings- en lotgenotenavond, een zogenaamd IC-Café voor ex-IC-patiënten. Deze worden altijd druk bezocht.
Daarnaast geven wij scholing aan andere verpleegkundigen op de verpleegafdelingen in het ziekenhuis, omdat wij het belangrijk vinden, dat collega’s weten wat onze patiënten door gemaakt hebben, wat de fysieke en mentale gevolgen kunnen zijn van een IC-opname, zoals bijvoorbeeld ernstig spierverlies, polyneuropathie, delier.
Henriëtte
'Werken voor de NPZ is als een kers op de taart! Het getuige zijn van hoe goed patiënten opknappen en het ondersteunen bij eventuele problemen is een voorrecht.'
Kasia
'Wat is het bijzonder om te mogen zien hoe het met een patiënt en de familie na de IC-opname gaat. Ik ben ook heel blij dat er steeds meer bekendheid is voor PICS en PICS-F, zodat mensen zich gehoord en begrepen voelen.'
Monique
'Het voelt als heel waardevol en bijzonder om patiënt en familie te begeleiden tijdens de heftige IC-periode. Vervolgens mooi en dankbaar te zien hoe je als verpleegkundige van de Nazorgpoli, na de IC-periode, handvaten kunt aanreiken, die het herstel positief kunnen beïnvloeden en ondersteunen.'
Niek
'Ik vind de nazorgpoli IC waardevol omdat ik patiënten en hun familie kan ondersteunen tijdens hun hertstelproces. Het geeft voldoening om te zien hoe mensen herstellen en om hen te helpen omgaan met de emotionele en fysieke gevolgen van een IC opname. Persoonlijke zorg maakt echt verschil.'