Verpleegkundig onderzoek:
Wel of niet afkoppelen infuus?

Mogen patiënten met een perifeer infuusnaald afgekoppeld worden om complicaties als gevolg van een infuusnaald te voorkomen? Met die vraag gingen Jennifer Giezenberg en Milly Dircks, hbo-verpleegkundigen op West 54, aan de slag. Aanleiding: het ontbreken van een standaard werkwijze op de afdeling.

“Volgens het protocol is afkoppelen toegestaan, mits voldaan wordt aan de juiste hygiënevoorschriften. Dat geldt dan alleen voor patiënten die mobiel zijn en enkele keren per dag antibiotica nodig hebben,” zegt Milly. “De eerste vraag, leidde direct tot een aanvullende vraag. Namelijk: heeft continu infusie geven van antibiotica de voorkeur boven intermitterend antibiotica? De vragen komen voort uit de dossierbespreking op de afdeling over klinische onzekerheden.” Milly en Jennifer bekeken de manier van werken op de afdeling. Dat deden ze in het kader van het project Functiedifferentiatie waarbij hbo-verpleegkundigen geacht worden verpleegkundig onderzoek te doen dat leidt tot verbeteringen op de werkvloer.

Nieuwe werkwijze

“Op onze afdeling (chirurgie/urologie/plastische chirurgie/KNO) bleken nogal wat verschillen in werkwijze te bestaan,” zegt Jennifer. “De ene collega koppelt af, zodat de patiënt meer vrijheid heeft en bijvoorbeeld zelfstandig kan douchen. Een andere collega doet het juist niet. Maar wat is juist?” Beide verpleegkundigen doken in de literatuur en richtlijnen met betrekking tot infusie. Op basis van nieuwe inzichten ontwikkelden ze een nieuwe werkwijze. “Hierbij is tevens rekening gehouden met persoonlijke voorkeur van de patiënt, tijdsbesteding van de verpleegkundigen en kosten.” Hoe ziet die nieuwe werkwijze er dan uit? Milly: “Uit ons onderzoek blijkt dat het afkoppelen van het infuus is toegestaan, mits is voldaan aan de richtlijnen voor infectiepreventie. Patiënten met een basis infuus of continue medicatie worden dus niet afgekoppeld! Patiënten die een keer per dag antibiotica nodig hebben, worden na de gift afgekoppeld, waarbij we rekening houden met de zelfredzaamheid en mobiliteit. Bij drie keer of vaker antibiotica geeft de voorkeur van de patiënt de doorslag. In alle gevallen geldt: hygiëne- en infectiepreventierichtlijnen worden strikt nageleefd.

Voordelen en aandachtspunten

Het afkoppelen brengt voor- en nadelen met zich mee is de conclusie. “Het voordeel is dat de patiënt, eenmaal afgekoppeld, mobieler en zelfredzamer wordt. Door meer te bewegen wordt de kans op complicaties zoals trombose en obstipatie verkleind. Het belangrijkste is echter dat de patiënt aangeeft het prettiger te vinden. Want, gekoppeld aan een infuus, voelen mensen zich zieker dan wanneer ze vrij kunnen bewegen,” aldus Jennifer. Milly: “De nieuwe werkwijze brengt iets meer kosten met zich mee. Want een eenmaal afgekoppelde infuusslang mag niet nogmaals gebruikt worden in verband met infectiegevaar, daarnaast zijn er meer curosdopjes, gaasjes e.d. nodig. Belangrijk aandachtspunt is dat verpleegkundigen iets meer vooruit denken en dus materialen tijdig klaarleggen. Sommige verpleegkundigen hebben het gevoel dat dit hen meer tijd kost, aan de andere kant zijn we deels af van de hinderlijke bliepjes van pompjes die we normaal gesproken de hele dag horen en waar we ook moeten reageren.”

Energie!

De nieuwe werkwijze is op 6 augustus ingevoerd. Een nieuw onderwerp staat alweer op de agenda, ‘residubepaling na katheterverwijdering’. “Dit soort onderzoeken kost veel tijd, maar is ontzettend leuk om te vinden,” vinden zowel Jennifer als Milly. “Het is heel leerzaam, we worden er betere verpleegkundigen door en het geeft heel veel energie.”