Doorleven met kanker
Binnen de oncologie is er steeds meer aandacht voor de groep patiënten die bekend staat als ‘doorlevers’. Dit zijn mensen die ondanks een ongeneeslijke vorm van kanker langere tijd blijven leven, vaak door inzet van palliatieve chemotherapie, hormoontherapie of radiotherapie, maar ook van (relatief) nieuwe behandelingen zoals immunotherapie en doelgerichte therapie. De behandelingen zijn niet gericht op genezing, maar op het remmen van de ziekte en het verbeteren van de levenskwaliteit.
Chronisch proces
Voor deze patiënten is het leven met kanker een chronisch proces geworden, waarin periodes van stabiliteit worden afgewisseld met momenten van ziekteprogressie. Dit vraagt om een andere benadering in de zorg waarin aandacht moet worden besteed aan de fysieke, emotionele en sociale impact van langdurig ziek zijn. ‘Doorlevers’ staan daarbij vaak voor complexe uitdagingen. Ze moeten omgaan met onzekerheid over hun toekomst en de bijwerkingen van langdurige behandelingen. Ook speelt het vinden van een balans tussen ziekte en kwaliteit van leven een belangrijke rol. Het is mogelijk om zelfs met een ernstige diagnose een waardevol en betekenisvol leven te leiden, mits de juiste zorg en ondersteuning wordt geboden.
Groepstraining
De afdeling Klinische en Medische psychologie biedt een groepstraining aan voor deze groep ‘doorlevers’. De training bestaat uit 8 bijeenkomsten en is gebaseerd op Acceptance en Commitment Therapie (ACT). Deze therapie richt zich op het leren omgaan met moeilijke aspecten rondom het ziek zijn en tegelijkertijd op het blijven investeren in de dingen die je belangrijk vindt. Het doel is om op deze manier veerkracht en kwaliteit van leven te vergroten. ACT richt zich op het ontwikkelen van vaardigheden zoals mindfulness, acceptatie en het loslaten van controle.
Thema's
Thema’s die aan bod komen en die volgens een ACT-benadering doorgenomen worden zijn bijvoorbeeld: onbegrip vanuit de omgeving, omgaan met een onzekere toekomst en omgaan met lichamelijke klachten. We kijken naar wat automatische gedragspatronen zijn en of deze helpend zijn of niet. Bijvoorbeeld je terugtrekken op het moment dat je teleurgesteld bent in een vriend(in), omdat deze niet begrijpt dat je je zorgen maakt over de toekomst. Vervolgens kun je je bijvoorbeeld eenzaam gaan voelen en een vriendschap gaan missen. We gaan samen bekijken of deze vriendschap waardevol genoeg is om in plaats van terugtrekken, te kijken hoe je weer toenadering kunt zoeken en praten over wat je moeilijk vindt.
Voordelen groepsbehandeling
Herkenning en normalisatie
Deelnemers ontdekken dat ze niet de enige zijn die worstelen met psychologische pijn zoals angst, stress of depressieve gevoelens. Dit kan een gevoel van herkenning en normalisatie geven, wat vaak al een belangrijke stap in het acceptatieproces is.
Praktijkvoorbeelden
Elke deelnemer neemt unieke ervaringen en inzichten mee. In een groepssetting leren deelnemers van de manieren waarop anderen omgaan met hun uitdagingen. Dit kan nieuwe inzichten en perspectieven bieden die ze kunnen toepassen in hun eigen leven. Oefenen in een veilige omgeving: ACT richt zich op het ontwikkelen van vaardigheden. Een groep biedt een veilige plek om deze vaardigheden samen te oefenen.
Vergroten van betrokkenheid
Groepsdynamiek kan deelnemers motiveren om zich actief in te zetten omdat ze verantwoordelijkheid voelen naar de groep of omdat ze zich gestimuleerd voelen door de groep. Dit kan er toe leiden dat er toch lastige stappen gezet worden, die aanvankelijk onhaalbaar leken.
Lotgenotencontact
Deelnemers kunnen elkaar inspireren en ondersteunen door ervaringen te delen. Dit bevordert het gevoel van verbondenheid en helpt bij het leren omgaan met moeilijke emoties.